Tryb postępowania w sprawie świadczeń regulowany jest odpowiednimi przepisami, które określają prawa zainteresowanego w ich uzyskaniu, obowiązki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, dowody wymagane dla wykazania uprawnień do świadczeń. Mają one na celu usprawnienie trybu przyznawania świadczeń i jego ujednolicenie, a jednocześnie zapewnienie osobie starającej się o nie ? ochrony jej interesu. Postępowanie to posiada dwa stadia. W pierwszym ma charakter administracyjny, a w drugim odwoławczy ? sądowy. Jest to układ charakterystyczny dla postępowania w sprawie świadczeń z ubezpieczenia społecznego, mający na celu możliwie wszechstronną ochronę praw osób uprawnionych do świadczeń, które stanowią główną, a przynajmniej ważna podstawę ich egzystencji. Układ ten ma długą tradycje i znajduje również zastosowanie w wielu innych krajach. W pierwszym stadium właściwym organem jest oddział ZUS. Tylko wyjątkowo, w szczególnych przypadkach, jest nim inny organ. Do postępowania w pierwszej instancji w sprawie świadczeń z ubezpieczenia społecznego znajduje zastosowanie Kodeks postępowania administracyjnego.
